Jongeren gaan vaak (te) laat slapen. Dit lijkt biologisch verklaarbaar. Het slaap-waakritme gaat in de puberteit op de schop. Ons natuurlijke slaaphormoon melatonine wordt tussen 12-14 jaar steeds later afgegeven en daardoor wordt inslapen lastiger.
Daarnaast maken jongeren graag gebruik van zelfbeschikking. Het zelf bepalen wanneer ze gaan slapen bevestigt hun autonomie. Ze zijn steeds minder bereid naar goedbedoelde adviezen van ouders te luisteren.
Het lijkt in onze samenleving ook een imagokwestie te zijn: laat slapen, maar ook brak zijn geeft een vorm van status/aanzien.
We leven in een samenleving die 24/7 prikkels uitzendt en mogelijkheden biedt tot actie. Denk bijvoorbeeld aan Netflix, televisie en Social Media. Het blauwe licht van deze apparaten vertraagt de aanmaak van melatonine. Daarnaast worden de hersenen continu geprikkeld en geactiveerd; snelle beelden, geluideffecten, lichtflitsen. Tot laat scherm-actief zijn is een belangrijke oorzaak van slecht inslapen. Daarbij staat tot laat huiswerk maken (moeilijk kunnen plannen en blijven uitstellen) en piekeren in de top 3 bij jongeren.
Een onderzoek van teamalert laat zien dat 43% van de jongeren te laat slaapt, 19% slaapt minder dan 6 uur daar waar 9 uur wenselijk is. Wat opvallend is dat ruim 65% een slechte slaapkwaliteit heeft.
Slaap dient in grote lijnen om te herstellen en rust te brengen in onze belevingen.
Slaap bestaat uit verschillende cycli. Tussen deze cycli zijn er korte half-waakmomenten. Een keer wakker worden is dus niet vreemd. De diepe slaap zorgt voor lichamelijk herstel en groei. (groei en cel-vernieuwing vindt veelal ’s nachts plaats) De REM slaap zorgt voor mentaal herstel. Hierin dromen we het meest. Deze fase verwerken en ordenen we informatie die we gedurende de dag hebben opgedaan.
Bij slaaptekort ontstaat concentratieverlies en alertheid neemt af. Slaaptekort tast ook het immuunsysteem aan waardoor we vatbaarder worden voor ziekte. Ook heeft slaaptekort psychische weerslag; je raakt oververmoeid, futloos en bent sneller geprikkeld. Vaak ontstaan bij verstoorde slaappatronen meer nare dromen en nachtmerries. De hersenen krijgen te weinig kans alle indrukken te verwerken.
Stress en slecht slapen gaan vaak samen. Dus andersom kan je ook werken aan een goed slaapplan om stress beter te reguleren.
Op deze pagina vind je duidelijke tips voor slaapproblemen bij jongeren.
Wil je terug naar de hoofdtekst, klik hier.
Bronnen:
De maakbare mens
Teamalert.nl
Klik hier voor meer over slaapgedrag